Cụm Di tích lịch sử - văn hóa Ba Đình, một quần thể di tích có sức thu hút và lan tỏa đặc biệt, bao gồm: Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, Bảo tàng Hồ Chí Minh và Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ; tọa lạc ngay giữa trung tâm Thủ đô Hà Nội - trái tim thân yêu của cả nước. Chính nơi đây, ngày 02/9/1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; cũng là nơi đã chứng kiến 15 năm sống và làm việc cuối đời của Bác, nơi lưu giữ hàng ngàn kỷ vật liên quan đến Người và quan trọng hơn cả là nơi Người đang yên nghỉ trong giấc ngàn thu. Vì vậy, có thể nói khu vực Quảng trường Ba Đình và các công trình liên quan có ý nghĩa rất đặc biệt, mang giá trị độc nhất vô nhị. Hàng ngày có hàng vạn người Việt Nam và bầu bạn quốc tế không phân biệt già trẻ, gái trai, miền xuôi, miền ngược, màu da, tiếng nói, dân tộc, tôn giáo, chức sắc… khác nhau thành kính đến viếng thăm Người; thăm nơi ở và làm việc hay những kỷ vật của Người; tìm hiểu nghiên cứu về thân thế, sự nghiệp của Người; qua đó đối với mỗi người Việt Nam thì “bên Bác lòng ta trong sáng hơn”, còn với bầu bạn quốc tế thì thấy được “nền văn hóa tương lai”(Ô-xíp Man-đên-xtam).
Đại tá Lê Hồng Sơn, Phó Chánh Văn phòng Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu tại Tọa đàm khoa học
Để thống nhất hoạt động giữa các đơn vị nhằm tổ chức phục vụ chu đáo, bảo đảm an ninh trật tự cho nhân dân trong nước và khách quốc tế đến viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và tham quan khu vực, Ban Chỉ đạo phối hợp hoạt động Cụm Di tích lịch sử - văn hóa Ba Đình đã được thành lập theo Quyết định số 28/2000/QĐ-TTg ngày 25/02/2000 của Thủ tướng chính Phủ.
Trong những năm qua, Cụm Di tích lịch sử - văn hóa Ba Đình đã nhận được sự quan tâm sâu sát, lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện về mọi mặt của Chính Phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ban, ngành, các cơ quan Trung ương và địa phương; đặc biệt là Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và Thành phố Hà Nội. Trên cơ sở đó các lực lượng trong Cụm đã thường xuyên phối hợp, hiệp đồng với nhau và với các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan triển khai nhịp nhàng các mặt hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ được giao để tổ chức tốt, phục vụ chu đáo, lưu lại ấn tượng tốt đẹp đối với nhân dân cả nước và khách quốc tế đến viếng Bác và tham quan khu vực; tổ chức đón tiếp và phục vụ an toàn, chu đáo các buổi lễ viếng cấp Nhà nước, các đoàn Nguyên thủ quốc gia, lễ viếng của Đoàn tham dự Đại hội Đảng, các Kỳ họp Quốc hội và các sinh hoạt chính trị, văn hóa kỷ niệm nhân các ngày lễ lớn của dân tộc diễn ra tại khu vực.
Đặc biệt từ khi thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TƯ ngày 7/11/2006 của Bộ Chính trị khóa X về triển khai Cuộc vân động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tiếp đến là Chỉ thị số 03-CT/TƯ ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị khóa XI về tiếp tục đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, nay là thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TƯ ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, số lượng đồng bào và khách quốc tế, các đối tượng, gia đình chính sách, người có công với cách mạng đến viếng Bác, tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ, tham quan Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch và Bảo tàng Hồ Chí Minh ngày càng tăng. Cùng với các sinh hoạt chính trị, văn hóa ngày càng phong phú, hoạt động thuyết minh trực tiếp, nói chuyện, tuyên truyền trên website, kios điện tử, phát thanh, truyền hình và phát hành sách, báo, tạp chí đặc san thông tin tư liệu…cũng góp phần tuyên truyền sâu rộng, lan tỏa đến đông đảo các tầng lớp nhân dân về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Bác Hồ kính yêu.
42 năm qua, công trình Lăng đã phục vụ, đón tiếp hơn 54 triệu lượt người, trong đó có hơn 9 triệu lượt khách nước ngoài đến viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ đã đón tiếp hơn 289 nghìn lượt người, trong đó có hơn 10 nghìn lượt khách nước ngoài. Năm 2017, tại Lăng đón 2.222.466 lượt người, trong đó có 504.486 lượt khách nước ngoài, 112 buổi sinh hoạt chính trị. Tại Đài tưởng niệm Anh hùng liệt sỹ đón 14.743 lượt người, trong đó có 523 lượt khách nước ngoài. Một số kết quả nổi bật của Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc đổi mới, nâng cao chất lượng phục vụ đồng bào và khách quốc tế trong năm 2017 như sau: Từ ngày 19/5 đón khách nước ngoài vào tham quan Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đá Chông, Ba Vì, Hà Nội (Đoàn tùy viên quân sự các nước, Đoàn cán bộ Đại sứ quán CH DCND Lào, Đại sứ các nước thuộc Cộng đồng các quốc gia độc lập SNG); sơ kết 10 năm Trang tin điện tử BQL Lăng và ra mắt phiên bản mobile; khánh thành hệ thống wifi, kios điện tử tra cứu thông tin tại khu vực Lăng Bác, Quảng trường Ba Đình và Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đá Chông, Ba Vì, Hà Nội do Tập đoàn viễn thông Quân đội Viettel tài trợ; phục vụ nước uống và bánh mỳ miễn phí cho đồng bào và khách quốc tế đến viếng Bác, tham quan khu vực trong dịp 30/4, 01/5 và 02/9.
Bên cạnh những kết quả đạt được, còn một số khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ như: Vào những ngày cao điểm, số lượng khách tăng cao tạo ra những khó khăn khách quan cho công tác đảm bảo vệ sinh môi trường, khu vực tập kết xe hạn chế về diện tích dẫn đến quá tải thường xuyên; thời gian và lộ trình hoạt động của xe khách các tỉnh hạn chế theo quy định riêng của Thành phố, trình độ ngoại ngữ của chiến sỹ cảnh vệ…cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng công tác phục vụ khách tham quan.
Với tính chất nhạy cảm về chính trị của Khu vực Ba Đình, để nâng cao chất lượng công tác phối hợp, tổ chức, đón tiếp và phục vụ đồng bào trong nước và bầu bạn quốc tế đến Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tham quan Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch và Bảo tàng Hồ Chí Minh trong năm 2018 và những năm tới vẫn cần tiếp tục chú trọng quan tâm một số vấn đề sau:
Một là, thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, định hướng tư tưởng, nâng cao nhận thức, cộng đồng trách nhiệm của các cấp, các ngành ở Trung ương, các cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài và bầu bạn quốc tế bằng chính những hoạt động của các lực lượng trong Cụm Di tích lịch sử-văn hóa Ba Đình. Phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí tuyên truyền, quảng bá và phát huy ý nghĩa của từng công trình trong Cụm nói riêng và tổng thể toàn Cụm nói chung.
Hai là, tăng cường giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động các lực lượng trong Cụm: Thật sự tiêu biểu về phẩm chất chính trị, đạo đức gắn với thực hiện Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị khóa XII; trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực công tác đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế; tâm huyết, tận tụy, gắn bó với nhiệm vụ. Mỗi cán bộ, công chức, viên chức và người lao động cần nhận thức sâu sắc về niềm vinh dự, tự hào gắn với trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ; nắm đầy đủ mục đích, yêu cầu, nội dung công việc và thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao; đấu tranh chống các biểu hiện suy thoái tư tưởng, đạo đức, lối sống, chủ quan trong công việc. Có tinh thần cảnh giác cách mạng, chủ động phối hợp kịp thời phát hiện, nhận rõ và làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn phá hoại trong khu vực của các thế lực thù địch. Nêu cao tinh thần tích cực, chủ động tự học tập, tự rèn luyện, tự bồi dưỡng lẫn nhau trong thực tiễn công việc hàng ngày tại đơn vị; khuyến khích, giúp đỡ, ủng hộ, tạo kiều kiện về thời gian, vật chất, bố trí lực lượng hợp lý để mọi người đều có điều kiện được học tập.
Ba là, tích cực hoàn thiện các cơ sở hạ tầng và các hoạt động dịch vụ phục vụ khách đến viếng Bác, tham quan khu vực: Bãi đỗ xe ô tô, để xe máy, xe đạp và vệ sinh công cộng; hệ thống kios, văn hóa phẩm, quà lưu niệm và quầy giải khát… đảm bảo văn minh đô thị, lịch sự, thuận tiện nhất cho khách tham quan.
Bốn là, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý điều hành, đón tiếp tuyên truyền, đảm bảo an ninh. Phát huy hiệu quả hệ thống trang tin điện tử; ki ốt điện tử tra cứu thông tin, wifi miễn phí; camera giám sát hành trình khách tham quan và bảo vệ an ninh…trong khu vực Cụm Di tích lịch sử-văn hóa Ba Đình. Nghiên cứu xây dựng các ứng dụng trên điện thoại thông minh phục vụ công tác tuyên truyền, hướng dẫn, thuyết minh cho khách tham quan.
Mục tiêu cao nhất là chủ động khai thác thế mạnh từng công trình đồng thời kết hợp chặt chẽ trong quy hoạch tổng thể để xây dựng Cụm Di tích lịch sử - văn hóa Ba Đình xứng đáng là Cụm công trình chính trị, văn hóa trong Trung tâm chính trị Ba Đình của Thủ đô Hà Nội, nơi tiếp nối mạch nguồn truyền thống, là “địa chỉ đỏ” hội tụ tình cảm, niềm tin của nhân dân trong nước và bầu bạn quốc tế đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu./.
Đại tá Lê Hồng Sơn
