- Thư gửi cán bộ và chiến sỹ Hải quân
Thân ái gửi cán bộ và chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam,
Nhân dịp Hải quân ta vừa tròn 10 tuổi, Bác rất vui lòng khen ngợi thành tích vẻ vang về xây dựng và chiến đấu của các chú.
Tuy còn non trẻ, nhưng nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự tin yêu, giúp đỡ của nhân dân, sự cố gắng không ngừng của mình, Hải quân ta đã anh dũng chiến đấu, tích cực diệt địch, bắn rơi máy bay và đánh đuổi tàu chiến Mỹ, đoàn kết lập công, bảo vệ nhân dân, bảo vệ vùng trời và vùng biển của Tổ quốc. Các chú đã nêu cao truyền thống anh hùng của dân tộc ta.
Các chú hãy ra sức phát huy ưu điểm, sửa chữa nhược điểm, khó không nản, thắng không kiêu, cùng với đơn vị bạn và nhân dân quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp bảo vệ miền Bắc, ủng hộ cách mạng giải phóng miền Nam, tiến tới hòa bình thống nhất nước nhà.
Chào thân ái và quyết thắng
Bác Hồ
(Đăng trên Báo Nhân Dân, số 4147, ngày 11-8-1965)
- Phát biểu tại lễ phong quân hàm cấp tướng cho một số cán bộ cao cấp trong quân đội
Thưa các vị,
Các đồng chí,
Để xây dựng quân đội tiến lên chính quy đặng phục vụ lợi ích của cách mạng, Chính phủ ta đã trao quân hàm cho cán bộ và chiến sĩ trong quân đội. Việc đó đã làm được tốt.
Hôm nay, Chính phủ tiếp tục trao quân hàm cho các đồng chí. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chính phủ, được sự ủng hộ hết lòng của nhân dân, với tinh thần cố gắng và phát huy truyền thống tốt đẹp của một quân đội cách mạng, các đồng chí đã có nhiều thành tích, hoàn thành tốt những công tác của Đảng và Chính phủ trao cho.
Tôi cũng thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ khen ngợi tất cả cán bộ và chiến sĩ trong quân đội.
Để góp phần thực hiện nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, quân đội ta cần phải tiến bộ hơn nữa. Toàn thể cán bộ và chiến sĩ cần phải ra sức học tập chính trị, quân sự, văn hóa, cần phải nâng cao lập trường và tư tưởng của giai cấp công nhân, cần phải nắm vững đường lối quân sự của Đảng, ra sức rèn luyện kỹ thuật và chiến thuật, cần phải luôn luôn nâng cao cảnh giác, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân, tham gia lao động sản xuất và thực hành tiết kiệm, cần phải thắt chặt đoàn kết trong nội bộ và đoàn kết với nhân dân, tuyệt đối chấp hành mọi đường lối, chính sách của Đảng và Chính phủ.
Để lãnh đạo quân đội tiến bộ không ngừng, các đồng chí cần phải trau dồi đạo đức cách mạng, khiêm tốn, giản dị, gần gũi quần chúng và gương mẫu về mọi mặt. Dù ở cương vị nào, chúng ta cũng đều phải cố gắng để xứng đáng là người đày tớ trung thành và tận tụy của nhân dân.
Mong các đồng chí luôn luôn tiến bộ và làm tròn trách nhiệm nặng nề và vẻ vang của mình.
Nói ngày 01-9-1959.
(Trích trong Những lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch)
- Thư gửi lớp chỉnh huấn cán bộ trung, cao cấp của quân đội
Bác được báo cáo về lớp chỉnh huấn của cán bộ trung cấp và cao cấp trong quân đội, do Bộ Tổng Tư lệnh tổ chức. Bác thân ái gửi lời thăm hỏi tất cả các chú và chúc các chú học tập tốt.
Trong cuộc chống Mỹ, cứu nước, do đường lối của Đảng ta rất đúng đắn, bộ đội và nhân dân ta rất anh dũng cho nên chúng ta đã giành được nhiều thắng lợi lớn. Chúng ta có nhiều kinh nghiệm mới, nhiều ưu điểm, nhưng cũng còn nhiều khuyết điểm. Vì vậy, bộ đội ta, trước hết là cán bộ, phải học tập để phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm, nâng cao trình độ về mọi mặt, làm cho ta càng đánh càng mạnh, càng đánh càng thắng.
Bác dặn các chú:
- Vấn đề số một là phải không ngừng nâng cao quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, đánh cho đến thắng lợi cuối cùng. Phải có quyết tâm cao để vượt mọi khó khăn làm tròn nhiệm vụ. Quyết tâm phải biến thành hành động dũng cảm, chiến đấu kiên quyết, không sợ hy sinh gian khổ, triệt để chấp hành nghiêm chỉnh mọi chỉ thị, mệnh lệnh, trong bất kỳ tình huống nào cũng phải chỉ huy đơn vị quyết đánh, quyết thắng, cũng phải quản lý đơn vị chặt chẽ, giữ nghiêm kỷ luật, chấp hành tốt mọi chính sách.
- Phải có cách đánh giặc tốt. Trong mỗi lần hoạt động phải rút kinh nghiệm và học tập kinh nghiệm tốt các đơn vị đánh giỏi, để đơn vị nào cũng đánh giỏi, địa phương nào cũng đánh giỏi.
- Tinh thần trách nhiệm phải cao. Phải thật sự đồng cam cộng khổ với chiến sĩ.
- Phải giáo dục bộ đội giữ gìn tốt vũ khí trang bị, tiết kiệm từng viên đạn, từng hạt gạo, không được để lãng phí. Bác nhờ các chú chuyển lời thân ái thăm hỏi toàn thể cán bộ, chiến sĩ và đồng bào các nơi các chú đóng quân. Chúc các chú lập được chiến công.
Chào thân ái và quyết thắng
Bác Hồ
(Trích trong Hồ Chí Minh Toàn tập, Sđd, t15, tr576-577).
- Tinh thần trách nhiệm
Hiện nay, phong trào tự phê bình và phê bình đang mở rộng ở nhiều nơi. Đó là một bước tiến đáng mừng. Nhưng trong những cuộc kiểm thảo, có một thiếu sót chung và quan trọng là chưa nêu thật rõ tinh thần trách nhiệm.
Tinh thần trách nhiệm là gì?
Là khi Đảng, Chính phủ, hoặc cấp trên giao cho ta việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ, ta cũng đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi đến chốn, vượt mọi khó khăn, làm cho thành công. Làm một cách cẩu thả, làm cho có chuyện, dễ làm khó bỏ, đánh trống bỏ dùi, gặp sao làm vậy, v.v.., là không có tinh thần trách nhiệm.
Vài thí dụ: Người nấu bếp, lo làm cho luôn luôn cơm lành canh ngon, bát đũa sạch sẽ. Không phí phạm của công. Tìm cách tăng gia, trồng rau, nuôi gà (có kế hoạch động viên anh em giúp). Khi anh em ốm yếu, thì có bát canh bát cháo. Khi bộ đội đang mải đánh giặc, thì tìm cách đưa cơm đến nơi cho anh em ăn. Khi tiếp tế khó khăn thì tìm mọi cách vượt qua, không để anh em thiếu thốn. Như thế là có tinh thần trách nhiệm. Người cán bộ quân sự, thì luôn luôn học hỏi chính trị và kỹ thuật, chiến thuật. Luôn luôn săn sóc đến tinh thần và vật chất của đội viên. Đoàn kết nội bộ. Giúp đỡ nhân dân. Kiên quyết chấp hành mệnh lệnh trên giao xuống. Khi đánh giặc thì làm cho toàn đội thấm nhuần tinh thần quyết chiến, quyết thắng. Gặp việc khó khăn thì cố tìm cách giải quyết đúng. Như thế là có tinh thần trách nhiệm.
Bất kỳ ai, ở địa vị nào, làm công tác gì, gặp hoàn cảnh nào, đều phải có tinh thần trách nhiệm. Tinh thần trách nhiệm là: nắm vững chính sách, đi đúng đường lối quần chúng, làm tròn nhiệm vụ. Đảng và Chính phủ điều tra, nghiên cứu, cân nhắc cẩn thận nhằm vào lợi ích chung của nhân dân, đặt chính sách. Cán bộ phải nghiên cứu, hiểu suốt, thấm nhuần chính sách ấy. Theo chính sách ấy mà điều tra, nghiên cứu, hiểu suốt hoàn cảnh thiết thực của đơn vị mình, địa phương mình. Rồi đặt kế hoạch rõ ràng, tỉ mỉ, thiết thực, để giải thích, tuyên truyền, cổ động quần chúng, làm cho mọi người hiểu thấu và ủng hộ chính sách của Đảng và Chính phủ như là của họ, rồi thi đua thực hiện đầy đủ chính sách ấy.
Như thế là làm trọn nhiệm vụ. Để thực hiện chính sách, làm trọn nhiệm vụ, cán bộ chẳng những phải chịu khó giải thích, tuyên truyền, cổ động mà còn phải bàn bạc với quần chúng, hỏi han ý kiến, gom góp sáng kiến của quần chúng. Lãnh đạo quần chúng và hoan nghênh quần chúng phê bình... Tóm lại, phải đi đúng đường lối quần chúng. Thế là có tinh thần trách nhiệm đối với Đảng, đối với Chính phủ, đối với nhân dân.
Bệnh quan liêu, mệnh lệnh, chủ quan, hấp tấp, tự tư tự lợi là trái hẳn với tinh thần trách nhiệm. Tách rời chính sách ra một đường, nhiệm vụ ra một đường là sai lầm. Tách rời chính sách và nhiệm vụ ra một đường, và đường lối quần chúng ra một đường cũng là sai lầm. Tinh thần trách nhiệm là gắn liền chính sách và đường lối quần chúng, để làm trọn nhiệm vụ.
Cuộc kháng chiến vĩ đại của ta đã tỏ rằng nhân dân và bộ đội ta rất tiến bộ. Công việc kháng chiến kiến quốc ngày càng nhiều, càng mới, càng to, càng phức tạp. Cán bộ ta không khỏi vấp khuyết điểm trong tiến bộ. Nhưng với sự giáo dục của Đảng, của Chính phủ và của quần chúng, cùng với lòng kiên quyết dùi mài tinh thần trách nhiệm của cán bộ, chúng ta nhất định chiến thắng khuyết điểm cũng như nhất định chiến thắng thực dân.
C.B.
(Đăng trên Báo Nhân Dân, số 36, ngày 13-12-1951).
- Bài nói chuyện trong lễ tuyên dương anh hùng quân đội lần thứ ba
Các đồng chí,
Lần này Chính phủ lại tặng thưởng danh hiệu Anh hùng cho 43 cán bộ và chiến sĩ xuất sắc nhất của quân đội. Đó là một vinh dự lớn cho toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta.
Thay mặt Đảng, Chính phủ và nhân dân, Bác khen ngợi toàn thể cán bộ và chiến sĩ, chào mừng các anh hùng đã được tuyên dương, và gửi lời thân ái cảm ơn các gia đình quân đội, đặc biệt là gia đình anh hùng.
Các anh hùng được tuyên dương lần này thuộc đủ các dân tộc, các chiến trường, các binh chủng, các đơn vị và cơ quan. Thuộc các đơn vị miền Nam thì đông hơn trước. Điều đó chứng tỏ rằng toàn quân ta đều tiến bộ và lớn mạnh không ngừng. Như thế là rất tốt.
Song nhân dân ta chớ vì thế mà chủ quan, cho rằng nhiệm vụ bồi dưỡng lực lượng quốc phòng của mình đã đầy đủ rồi. Trái lại, nhân dân ta cần phải tiếp tục giúp đỡ quân đội về mọi mặt, phải hăng hái tham gia mọi công cuộc xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng.
Quân đội ta cũng không được vì thế mà tự mãn. Trái lại, quân đội ta phải cố gắng nhiều hơn nữa để tiến bộ mãi, để làm trọn nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn hoà bình. Các anh hùng thì tuyệt đối chớ tự cao tự đại, chớ kiêu căng. Phải luôn luôn nhớ rằng, được trở thành anh hùng là nhờ công lao chung của tập thể, và vinh dự càng lớn thì nhiệm vụ càng nặng nề.
Các chú phải cố gắng về mọi mặt, phải làm gương mẫu tốt cho mọi người, giúp đỡ và lôi cuốn mọi người cùng tiến. Không những trong kháng chiến, cán bộ và chiến sĩ ta có thể lập công xuất sắc và trở thành anh hùng; trong sự nghiệp đấu tranh xây dựng hòa bình, cán bộ và chiến sĩ cũng có thể lập công xuất sắc và trở thành anh hùng.
Sau đây, Bác dặn thêm mấy điểm nữa:
- Công cuộc đấu tranh thực hiện hoà bình, thống nhất, độc lập và dân chủ nhất định thắng lợi, nhưng lâu dài, gian khổ và phức tạp. Để vượt khó khăn gian khổ, để đi đến thắng lợi, chúng ta phải đẩy mạnh hơn nữa phong trào thi đua yêu nước.
Trong kháng chiến, nhờ thi đua mà chúng ta đã thắng. Từ ngày hòa bình trở lại, nhờ thi đua mà chúng ta đã vượt được nhiều khó khăn và thu được nhiều thành tích.
Hiện nay, phong trào thi đua trong nhân dân ta đang sôi nổi. Quân đội ta từ trước đến nay đã dẫn đầu phong trào thi đua, thì ngày nay càng phải cố gắng giữ vững lá cờ dẫn đầu. Muốn như vậy, thì phải gom góp kinh nghiệm, phải học tập thêm phong trào thi đua của nhân dân, nhất là của công nhân.
- Cùng với nhân dân ta, quân đội ta đang tiến vào một giai đoạn lịch sử mới, và gánh vác một nhiệm vụ lịch sử mới. Quân đội ta phải tiến đến chính quy và hiện đại hóa để bảo vệ công cuộc xây dựng miền Bắc vững mạnh, và làm hậu thuẫn cho cuộc đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà trên nền tảng độc lập, dân chủ, bằng phương pháp hòa bình. Đó là một nhiệm vụ to lớn, vẻ vang, nặng nề và khó khăn, gian khổ. Cho nên toàn quân ta phải ra sức học tập chính trị, quân sự và văn hóa; phải thi đua làm trọn nhiệm vụ bảo vệ biên giới, bảo vệ bờ biển, bảo vệ thành thị, và giữ gìn trật tự an ninh cho nhân dân. Đồng thời, bộ đội ta phải ra sức tham gia và giúp đỡ nhân dân thực hiện kế hoạch Nhà nước năm 1956.
Bác chắc rằng quân đội ta nhất định làm trọn nhiệm vụ mà Đảng và Chính phủ đã giao phó cho.
Một lần nữa, thay mặt Đảng, Chính phủ và nhân dân, Bác chúc các anh hùng tiến bộ, chúc toàn quân ta tiến bộ.
Nói ngày 07-5-1956.
(Đăng trên Báo Nhân Dân, số 795, ngày 08-5-1956).
75. Gửi nam nữ chiến sỹ dân quân tự vệ và du kích toàn quốc
Tôi thay mặt Chính phủ và toàn thể đồng bào gửi lời khen ngợi các chiến sĩ.
Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã.
Các chiến sĩ dân quân, tự vệ và du kích ở Nam Bộ, ở Thủ đô, ở miền duyên hải và ở các nơi, đã chứng rõ sự thực đó một cách rất anh hùng. Từ đây về sau, lực lượng ta càng ngày càng vững, kinh nghiệm ta càng ngày càng nhiều thì ta càng tỏ cho địch quân biết, tỏ cho thế giới biết rằng dân quân, tự vệ và du kích Việt Nam là những người ái quốc sắt đá, là những chiến sĩ anh hùng.
Nhưng chúng ta không tự mãn tự túc, không kiêu ngạo, chúng ta phải luôn luôn thực hành mấy điều này:
1. Trong bộ đội phải đồng cam cộng khổ. Phải giữ kỷ luật, phải siêng tập tành, phải giữ bí mật, luôn luôn cẩn thận, lúc có địch cũng trấn tĩnh như không địch, lúc xa địch cũng nghiêm ngặt như gần địch.
2. Đối với dân - phải bảo vệ dân, phải giúp đỡ dân, phải làm cho dân tin, dân phục, dân yêu.
3. Đối với công việc - phải lập làng kháng chiến khắp nơi, phải luôn tích cực hành động.
4. Đối với địch - phải kiên quyết, dũng cảm. Phải có kế hoạch, mưu trí, phải hữu tiến vô thoái, phải thi đua nhau trong việc sát giặc, cướp súng, v.v.. Song đối với tù binh thì phải ưu đãi họ.
Hỡi chiến sĩ yêu quý, tôi nhắc các chiến sĩ kiên quyết làm đúng những điều đó, tôi chắc trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi, thống nhất độc lập chắc chắn sẽ thành công.
Chào thân ái và quyết thắng
Ngày 27 tháng 5 năm 1947
HỒ CHÍ MINH
(Trích trong cuốn Lời Hồ Chủ tịch)
Tâm Trang (tổng hợp)
